Verandertoolkit Werken vanuit de bedoeling bij de gemeente

(Werkpakket 3 is in te zien) 

Hoe zie jij de wijk? Als een soort legpuzzel van vraag en aanbod, met tekorten en overschotten, leerachterstanden, cliënten en rechtmatigheidsvraagstukken? Of zie je de wereld meer als een ecosysteem waarin alles met elkaar samenhangt, groei een natuurlijk fenomeen is en het er vooral om gaat te zaaien, te snoeien en te zorgen voor water en zonlicht? Wat je ziet is bepalend voor wat je wel of juist niet doet. 

Via dit werkpakket word je uitgenodigd de wijk weer even echt te zien als een ecosysteem. Met uiteraard de vraag hoe dat perspectief jouw manier van werken verandert.

De gemeente is opgedeeld in organisatieonderdelen, afdelingen, teams en functies. Al lang praten we over de verkokering die daarin kan ontstaan. We zien dat en zijn dus steeds beter aan het afstemmen, maar is dat voldoende antwoord op wat er nodig is om de juiste mensen samen te laten werken aan de opgaven waarvoor.we staan? 

We werken als overheid vanuit een aantal belangrijke waarden. We willen betrouwbaar zijn, slim met maatschappelijke middelen omgaan en er daarmee zijn voor iedereen die ons nodig heeft.

Steeds meer zien we echter dat het voorkomen van willekeur ook op gespannen voet staat met maatwerk. Dat een focus op rechtmatigheid soms onrechtvaardig uitwerkt en dat een focus op efficiency er niet altijd tot leidt dat opgaven opeens beter betaalbaar worden. De wereld vraagt steeds meer wendbaarheid en flexibiliteit - maar hoe houden we onze waarden daarin overeind?

Het staat als ambitie beschreven bij iedere organisatie: hoe kunnen we het eigenaarschap lager beleggen? Maar er is een hardnekkig patroon in organisaties geslopen waardoor het voor de medewerkers lastig is om verantwoordelijkheid ook echt te durven pakken. Met het animatie filmpje 'Geef niet de oplossing - geef het probleem' vind je in dit werkpakket een hefboom om het eigenaarschap inderdaad veel dichter in de praktijk te laten ontstaan.

Regels zijn er niet voor niets, daar heb je je als professional toe te verhouden. Ze geven je als het ware een goede hint voor de meest professionele oplossing. Het is daarom niet goed om regels, formats of protocollen te braaf te volgen, maar evenmin is het niet goed ze naast je neer te leggen. Wat is het professionele antwoord op regels? En hoe zorg je ervoor dat je niet vanuit regels naar de praktijk kijkt, maar vanuit de praktijk naar regels?

Haast overal klinkt het zelfde verhaal: we willen 'doen wat nodig is', 'samenwerken voorbij de schotten van de organisaties', 'eigenaarschap zo dicht mogelijk in de praktijk' et cetera. Maar hoe doe je dat? Soms kan het in de zoektocht naar zo'n andere manier van organiseren inspirerend zijn om voorbeelden te zien waar dat al goed lukt. Bij Proeftuin Ruwaard in Oss hebben ze daar mooie stappen in gezet. In dit werkpakket zie je hoe ze dat gedaan hebben en word je uitgenodigd om de essenties van de proeftuin eens te spiegelen aan je eigen werkpraktijk. 

Iedere organisatie worstelt met de balans tussen ruimte en controle. Maar in een goede sturing gaan ze als vanzelf hand in hand. Hoe gaan jullie daar mee om? In dit filmpje vijf schuifjes om de ruimte mee af te bakenen, met een aantal concrete handvatten en waarschuwingen. Steeds als wij in de praktijk een casus vinden waar het vast loopt en de energie uit loopt, is dit het filmpje dat wij gebruiken om te laten zien hoe dichtbij het alternatief is.

Hoe kunnen we de oplossingen zoals we die bedenken echt laten aansluiten bij hoe het werkt in de praktijk? En hoe komen we daarin voorbij onze eigen box? Om kritisch te kijken naar ingesleten denkpatronen in ons hoofd, maar zeker bij de start van een nieuw project, of nieuwe werkwijze, kan het heel waardevol zijn eens te werken vanuit 'Een zinvolle omweg'. 

Uiteraard kun je zelf helemaal bedenken hoe de filmpjes en achterliggende materialen jullie kunnen helpen. De toolkit is géén e-learning, géén methodiek. Het zijn hulpmiddelen voor het goede gesprek. Om elkaar scherp te houden, bij grote en kleine dilemma's. In de gebruikersaanwijzer vind je wat tips die je daar wellicht bij kunnen helpen. 

Zo hebben we uit ervaring geleerd dat het belangrijk is goed te doseren en de praktijk zo veel mogelijk als uitgangspunt te nemen. Om die reden zijn ook alle werkmaterialen te downloaden en te printen, zodat ze een plekje kunnen krijgen aan de vergadertafel of in de reeds bestaande whats app groep.